Onderzoek herbestemming 'Spookhuis'

Het college van burgemeester en wethouders heeft deze week ingestemd met een herbestemmingsonderzoek voor Het Spookhuis in Hertme. Het rijksmonument is ernstig in verval en heeft op de huidige plek geen toekomst. Met de eigenaar is overeenstemming bereikt om te streven naar behoud van het monument door onder meer onderzoek te verrichten naar een betere locatie.

Behoud door verplaatsing

Rijksmonument 't Oude Groothuys', in de volksmond beter bekend als ‘Het Spookhuis’, is vanwege de rijke cultuurhistorische geschiedenis voor de gemeente Borne een belangrijk rijksmonument. Het vakwerkgebouw aan de Lodiek Landen in Hertme is echter in de loop der jaren sterk vervallen. Vanwege de ligging tussen agrarische bedrijfsgebouwen heeft het op de huidige plek geen toekomst. Hierover zijn alle partijen waaronder de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de gemeentelijke erfgoedcommissie het inmiddels eens. De gemeente heeft onlangs met eigenaar F.A.H. Van Schoot overeenstemming bereikt over het uitgangspunt ‘behoud door verplaatsing’.

Uitgebreid herbestemmingsonderzoek

Om Het Spookhuis te kunnen behouden is er contact gezocht met Boerderij en Landschap, een dochterorganisatie van BOEi (Nationale Maatschappij tot Behoud, Ontwikkeling en Exploitatie van Industrieel Erfgoed). Deze organisatie is in het bezit van een POM-status (Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud) en gespecialiseerd in herbestemmingen van agrarisch cultureel erfgoed. Onder voorbehoud van een toekenning van rijkssubsidie zal Boerderij en Landschap binnenkort starten met een uitgebreid herbestemmings- onderzoek. Dit onderzoek richt zich op ondermeer een bouwhistorisch onderzoek, een scenario analyse (mogelijke herbestemmingslocaties), een bouwkosten- analyse en de exploitatiemogelijkheden. De focus is gericht op toekomstige gebruikers met als uiteindelijke doel het veilig stellen van de toekomst van Het Spookhuis.

Onderdeel van het herbestemmingsonderzoek is o.a. het wind- en waterdicht maken van het pand (in afwachting van een nieuwe bestemming). De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beslist medio februari/maart 2015 over de ingediende subsidieaanvraag voor het herbestemmingsonderzoek.

Witte lakens

Tijdens de reformatie bleven de eigenaren van havezate Het Groothuys katholiek. De katholieken uit de omgeving hielden er geregeld heimelijke missen. De naam 'Het Spookhuis' dateert uit deze tijd. Eén van de verhalen is dat mensen probeerden met witte lakens rondom het huis de diensten van de katholieken te verstoren. Een ander versie van het verhaal is dat het juist de katholieken zelf waren die op deze manier ongewenste pottenkijkers op afstand wilden houden.

Foto's  ©  Annemie Mulders-Gordijn