Gids verrast met nieuwe ontdekkingen

Zeg eens eerlijk: weet u, zonder verder te lezen, waar bovenstaande foto in Borne is gemaakt? Verderop in de tekst staat de oplossing. Omdat het waarschijnlijk is dat deze vraag door weinigen of niemand beantwoord kan worden, is meteen duidelijk waarom het zo boeiend is om onder leiding van een gids de textielwandeling door Borne te maken. Deze wandeling wordt door de Stichting Gidsen Oud Borne georganiseerd in het kader van het Twents Textiel Festival. Voor wie andere interesses heeft, er zijn in totaal 7 themawandelingen mogelijk, deze is er tijdelijk als achtste aan toegevoegd.

De wandeling begint bij het station van Borne. Immers: aan de overkant stond ooit het immense fabriekscomplex van de firma Spanjaard. Deze naam is ook de rode draad die door de hele rondleiding heen loopt. Van het complex is niet veel meer over, maar er zijn voldoende zaken die er nog aan herinneren.

Beeld Hoek Stationsstraat-Parallelweg en verder

Vaak bekeken, maar nooit zo gedetailleerd begrepen… Aan de linkerkant staat de fabrieksschoorsteen met de rook die eruit komt. Rechts stelt de stoomfluit voor, die het levensritme in Borne jarenlang heeft beheerst. En de beide arbeiders staan op de zogeheten sheddaken. Die maakte dat er veel licht in de fabriekshallen kwam, maar geen zon, want het glas was naar het noorden gericht. Even achteromkijkend is daar de Deldensestraat. Aan de linkerkant staan nog steeds de huizen die Spanjaard voor zijn arbeiders liet bouwen. Die werden indertijd ‘de rode lap’ genoemd. Velen dachten vanwege het feit dat daar wel socialisten zouden wonen, maar dat is niet de reden. Van de gids hoort u waarom wel…

Het oude hoofdkantoor van Spanjaard is nu als ‘Het Spanjaard’ in gebruik en daar wordt binnen een rondleiding gegeven in deze route. Niet alleen over de geschiedenis van het gebouw maar ook over de renovatie wordt uitgebreid verteld. Heel trots is men op het feit dat het daardoor van een energielabel G naar A is gegaan. Voorwaar een prestatie voor een oud gebouw als dit!

Via het vroegere badhuis en de voormalige bleek komen we op de plek waar vroeger de Van Heekfabriek heeft gestaan. Ooit stond aan de Grotestraat een schuur die Spanjaard huurde van Bussemaker. Helaas heeft de oude heer Spanjaard niet meer meegemaakt dat men vanuit deze schuur verhuisde naar de plek tegenover het station. Hij overleed kort voor die tijd. In het witte huis op de hoek van de Grotestraat en de Marktstraat woonde vroeger de familie Hulshof, vandaar dat het Het Hulshofhuis heet. En het is aan de zijkant daarvan waar de eerste foto is gemaakt. Op de voormalige begraafplaats achter de kerk in Oud Borne stond vroeger een huisje waar geblokt geweven werd, dat heet pellen, vandaar dat het daar nu de Pellenhof heet.

Een van de meest complete complexen van Nederland

Via de Doopsgezinde kerk, waar vroeger een schuur heeft gestaan en waar nog een achtkantige waterput in de tuin zichtbaar is, komen we bij de synagoge. Behalve de synagoge staan daar ook een badhuis en een Joodse school. Vroeger liep er stromend water achter de synagoge langs, een voorwaarde om een synagoge en een badhuis te kunnen stichten vanuit het Joodse geloof. Doordat deze er alle drie nog staan behoort dit drietal tot de meest complete Joodse complexen van Nederland. Van daar brengt de gids ons naar het Bussemakerhuis en neemt afscheid. Wie ook deze of een andere rondwandeling onder leiding van een gids wil maken in Borne kan dat doen via www.gidsenoudborne.nl/aanmelden. Ook al denk je Borne heel goed te kennen is dat een aanrader! (HvR)