Geschiedenis Twentse gastarbeiders herleeft

Het is een bijzondere ambiance, donderdag rond 21.00 uur bij het Kulturhus. Zo’n 125 mensen verzamelen zich om getuige te zijn van de Bornse première van de voorstelling Twentse Spaghettirellen, opgevoerd door de Zwolse Theatergroep De Jonge Honden. Wat de bezoekers kunnen verwachten weten ze niet, maar het verhaal handelt in elk geval over de rellen die in 1961 plaatsvonden tussen de Twentse jeugd en de Italiaanse gastarbeiders die in ons land hun boterham gingen verdienen, met name in de textielindustrie.

Een bord spaghetti als aftrap

Als een kwartiertje verder het signaal wordt gegeven dat het geïmproviseerde openluchttheater op de naastliggende parkeerplaats betreden kan worden, zoekt iedereen een plekje aan de tafeltjes met elk twee stoelen. Samen omzomen ze de toneelvloer, terwijl de muziek begint te spelen. Even later komen de obers tevoorschijn met dienbladen vol borden spaghetti. Een Italiaanse zomeravond kan niet beter beginnen. Terwijl de bezoekers smikkelen komen de eerste spelers op. Met een Zundapp natuurlijk. Het zijn de Twentse jongeren.

Niet veel later arriveren de eerste twee Italianen in Oldenzaal, waarna zich een voortdurend schurende kennismaking ontwikkelt. Cultuurverschillen, hitsigheid en vooroordelen volgen elkaar in hoog tempo op. Of het nu bij de cafetaria is, op de kermis, of waar dan ook in het Twentse land, de nukkige Twentse jongens hebben allemaal geen hoge pet op van de buitenlandse mannen. De concurrentie rondom hun Hollandse meisjes blijkt heviger dan verwacht. Vaststaat in elk geval dat de Italiaanse passie behoorlijk botst met de Twentse nuchterheid. Soms roept het spel een glimlach op, niet zelden stemt het tot nadenken.

Alle voorstellingen uitverkocht

Natuurlijk, het is verleidelijk met de bril op van nu naar de situatie van een kleine zestig jaar geleden te kijken. Eerlijk is het echter niet. De Twentse Spaghettirellen geven dan ook een fraaie weerslag van het tijdsbeeld van toen. Van de manier waarop we dachten én handelden. En het is aan eenieder zich af te vragen of er in al die jaren nu zo erg veel is veranderd. Dat oordeel is de komende drie avonden aan nog eens drie keer 125 bezoekers, want alle voorstellingen zijn inmiddels uitverkocht.

En voor hen die op een andere manier de Italiaanse sfeer willen proeven, pakt de horeca op het Dorsetplein deze dagen uit met Italiaanse ingrediënten. Zo gingen de pizza’s en pasta’s er donderdagavond al gretig in bij Bliss, terwijl er rond half twaalf nog enkelen aan het jeu de boulen waren op de hongerige baan aan de overkant van de straat. En zo krijgt de zomer in Borne toch nog een beetje glans, ondanks alle beperkingen die er zijn. (RH/AJ/BM)