Hoe zat het CDA in het formatieproces?

Bo ter Braak is aan de ene kant wel blij dat ook het CDA haar verhaal kan doen. “Dat hebben we niet kunnen doen. Niet naar de formateur, niet naar GB90 en GrLi/PvdA en ook niet naar de samenleving.” In het formatieproces bleef het CDA stil. “We zaten immers op het reservebankje”, zegt Ter Braak niet helemaal zonder cynisme in haar stem. Formateur Wikkerink oordeelde dat het CDA door intern gerommel – waaronder het uitstappen van Bert Oude Lansink - niet ‘stabiel’ was en beter vier jaar buiten de coalitie aan haar ‘nieuwe profiel kon werken’.
 

Een oordeel dat bij het CDA rauw op het dak was gevallen. “Wij waren al sinds december met juist een heel goed team aan het werk, dat perfect samenwerkt. Met de formateur is helemaal nooit gesproken over de interne verhoudingen bij het CDA en vervolgens lees je dit advies dan terug in zijn tussenverslag!” Desondanks bleef het CDA proberen constructief te zijn. Dan maar vanuit de oppositie. “Als dit het is, dan is dit het maar”, zo was de conclusie na de aanvankelijke shock.
 

Kopje koffie met GB90 en GrLi/PvdA

En toen was daar ineens een uitnodiging van GB90 en GrLi/PvdA om op de koffie te komen, enkele dagen voordat wereldkundig gemaakt zou worden dat de VVD was afgehaakt bij de formatiegesprekken. Daar werden Bo ter Braak en Wouter Leushuis bijgepraat door Karin Scholten (GB90) en Marja Zandjans (GrLi/PvdA) over de nieuwe situatie. “Mijn eerste gedachte was ‘Dat had ik wel gedacht’ en de tweede ‘Dan komt zeker nu de vraag’” En ja, of het CDA dan wilde aanschuiven? “We hebben daar geen keiharde ‘nee’ genoemd, maar daar is ook alles mee gezegd. We wilden sowieso tijd hebben om met onze fractie te overleggen.”
 

'Vervelend gevoel'

Na het Pinksterweekeinde vond het overleg plaats in het CDA. “We bleven met het vervelende gevoel zitten dat wij tweede keus waren en dat er blijkbaar in drie weken tijd ineens een wonder was gebeurd, waardoor we plotsklaps wél goed genoeg waren voor de coalitie. Bovendien vonden we het niet zuiver dat het gesprek met Karin en Marja plaatsvond zonder formateur erbij. Dat hadden wij transparant gevonden. We spraken af om alle communicatie voortaan via de formateur te laten lopen.”
 

Het gesprek met Wikkerink vond plaats op 8 juni. “Daar hebben wij aangegeven dat we niet zo’n goed gevoel hadden overgehouden aan het gesprek met Karin en Marja, ook omdat de zwartepiet wel erg richting VVD geschoven werd. We gaven aan voor wederhoor ook met Leo Graafhuis te gaan spreken en uiterlijk dinsdag 14 juni aan Wikkerink terug te koppelen of we wel of niet in zee zouden gaan met GB90 en GrLi/PvdA.”
 

Klik met VVD en Borne-Nu

“Van Leo Graafhuis hoorden we hun kant van het verhaal en hadden eigenlijk meteen een goede klik. Op inhoud, maar ook persoonlijk. Toen ontstond het idee om misschien toch samen andere opties te bekijken. Borne-Nu, waar we de laatste jaren altijd al goed mee hebben kunnen samenwerken, sloot aan en het voelde meteen zo vertrouwd en goed! We kunnen op elkaar bouwen. Daar waren we van overtuigd.” Zoals afgesproken werd Wikkerink gebeld met de mededeling dat het CDA niet zou beginnen met gesprekken met GB90 en GrLi/PvdA en dat ze de reden daarvoor graag met Wikkerink wilden bespreken. Er werd een afspraak gemaakt voor woensdag 15 juni 12.00 uur. “Maar kort daarna dachten we dat het toch zuiverder was om de formateur meteen in vertrouwen op de hoogte te brengen van de chemie die inmiddels met VVD en Borne-Nu was ontstaan.”
 

'Geen kans gehad om vertrouwelijk met formateur te spreken'

Vervolgens werden de partijen geconfronteerd met een mail van de Griffie, waarin alle fractievoorzitters door Wikkerink werden uitgenodigd voor een vergadering op exact die woensdag 12.00 uur. “Van de formateur hadden wij niets gehoord over het vervallen van onze vertrouwelijke afspraak. Hoe kan dit? Bovendien bleek de burgemeester al op de hoogte en wellicht ook andere partijen. Dan moeten we maar doorzetten!” Zo gezegd, zo gedaan en de rest is geschiedenis. “Ons is de kans volledig ontnomen om in vertrouwen met Wikkerink te spreken en ook om terug te koppelen naar Marja en Karin. We wilden de formateur in positie brengen, maar die gelegenheid werd ons niet geboden. Dat doet wel pijn!”
 

Samenwerken

Het is volgens Bo ter Braak nooit de intentie geweest om de verhoudingen op scherp te stellen. “We hebben altijd goed samengewerkt met GB90 en ook wel met GrLi/PvdA. Niemand heeft er wat aan als je met elkaar overhoop ligt. Je hoeft niet met elkaar getrouwd te zijn, maar je moet wel samen door een deur kunnen. We staan open voor constructieve gesprekken met iedereen en willen vooral die samenwerking oppakken. We hebben met alle raadsfracties intensief gewerkt aan een raadsakkoord en een lijn van bestuurlijk samenwerken ingezet. Ik zie niet in waarom we daar nu vanaf moeten stappen.” (AJ/BM)