Bussemakerhuis schrijft historie met eigen ruit

Bijna iedereen kent de Schotse ruit. Maar weinig weten dat het één van de vele duizenden, veelal Schotse, tartans is. Studenten van Saxion hebben in samenwerking met het Textile Wearables Lab en museum het Bussemakerhuis een historisch verantwoorde tartan ontworpen. Het ontwerp is opgenomen in het eeuwenoude Scottish Register of Tartans. Het bijbehorende certificaat werd vandaag onthuld.
 

Van school naar zolder

Drie gepassioneerde studenten, Mai Boon, Nina Schilthuis en Nicoletta Bordelli stortten zich op het eeuwenoude ambacht weven met als doel: het ontwikkelen van een tartan voor het Bussemakerhuis. Het past in hun studie Fashion and Textile Technologies aan het Saxion in Enschede. Het project is een initiatief van het Textile Wearables Lab met Hellen van Rees als coördinator. Het TWL is een broedplaats voor creatieve ontwikkelingen in Twente. Ze brengt regionale partijen die werken aan technologie en textielinnovatie samen. Annet Rijswijk, vrijwilligster in het Bussemakerhuis, begeleidde de studenten bij de ontwikkeling en uitvoering van het weefwerk. Het gebeurde maandenlang niet op school maar op de eeuwenoude weefgetouwen op de zolder van het museum.
 

Bussemakerhuistartan voor de eeuwigheid

Een tartan is een geruite, wollen stof, ooit bedoelt voor een Schotse kilt.

Het patroon van een tartan wordt gemaakt door met afwisselende stroken gekleurde draden te weven. Door speling van schering en inslag ontstaan kleurenblokken. Een trotse Wilma Witteman, conservator van het museum, neemt het publiek mee in het verhaal over de historie van de stof. “De eerste gevonden tartan is vierhonderd jaar oud.” Een replica staat te pronken op een tafel naast haar. “Nu met onze gecertificeerde Bussemakerhuisruit schrijven we geschiedenis. Het blijft eeuwig bewaard. We hopen dat over vierhonderd jaar ook deze tartan nog steeds beschermd wordt.”
 

Geel, groen, wit en rood

Het is niet eenvoudig om een ruit te ontwerpen. Het moet aan criteria voldoen. Naast technische voorschriften moet het ook een historische context hebben. Onder ‘reference 14616’ staat in de databank van het register een uitgebreide vermelding. “Historisch gezien was Twente gespecialiseerd in textiel en Borne had een focus op linnen. Het huis, waar het museum is gevestigd, is het oudste (1779) linnenhuis van het land. Het museum richt zich op linnen, de handel, de mensen die daar woonden en de familie Spanjaard, die een grote invloed had op de textielindustrie van de regio. Kleuren: geel en groen vertegenwoordigen de oorspronkelijke kleuren van het huis; wit is bedoeld om linnen te vertegenwoordigen; rood is voor de familie Spanjaard.”
 

Cultureel erfgoed, Punk, ambacht 

“Het project geeft mij een waardevolle kijk op het cultureel erfgoed. Het weven sluit aan bij mijn interesse voor innovatieve technieken in de wereld van textiel,” legt Mai Boon uit. Ze krijgt bijval van Nina Schilthuis. “Ik voel me aangetrokken tot het ambacht in de textiele wereld. De komende maanden ga ik hier op zolder helpen met het weven van onze opzet.” De Italiaanse Nicoletta is altijd al geboeid geweest door tartans. ”Het is net een vlag van een familie. Ook zag ik in de Punkscene dat de ruit vol trots werd gedragen.”
 

Sjaals, petten en stropdassen.

De weverij Lochcarron of Scotland weeft, op hedendaagse professionele machines de komende maanden, de Bussemakerhuis ruit. Van deze stof worden sjaals, petten en stropdassen voor het museum gemaakt. Deze accessoires zijn dan in de Bornse museumwinkel te koop. (YD)