'The war on EPR'

De eikenprocessierupsen zorgen voor steeds meer overlast. In Borne was er vorig jaar een record aantal meldingen van nesten, 440 in totaal. Het probleem, dat gezien wordt als een risico voor de volksgezondheid, vraagt om actieve bestrijding van de rups en een concreet beleidsplan. Een aanvalsplan in ‘the war on EPR’, zoals wethouder Michel Kotteman het noemt.

In het beheersplan is opgenomen dat in 2020 de eikenprocessierups preventief wordt bestreden in woongebieden binnen de gemeente Borne. Het preventief bestrijden van de eikenprocessierups is het doden van de rupsen, nog voordat brandharen zijn ontwikkeld. Alle eiken van de gemeente, in totaal 1683 bomen, worden behandeld.

Biologisch preparaat
In aandachtsgebieden rond scholen en sportvelden wordt de eikenprocessierups bestreden met een biologisch preparaat. Deze preparaten worden in het voorjaar tot in de toppen van de bomen aangebracht. Het middel hecht zich op het blad en de eikenprocessierups die ervan eet, krijgt bacteriën binnen en sterft.

Nematoden
Overige eiken in de woongebieden worden bestreden met nematoden. Met nematoden worden aaltjes (kleine wormen die een voor rupsen dodelijke bacterie met zich meedragen) in het vroege voorjaar (wanneer de eikenprocessierupsen net uit de eipakketten zijn gekomen) tot in de toppen van de bomen gespoten. Na het aanbrengen in de bomen dringen de aaltjes via de lichaamsopeningen de rupsen binnen waarna deze zullen sterven.

Curatief bestrijden
Eventuele nesten die ondanks de preventieve bestrijding ontstaan, worden weggezogen. In de gebieden waar mensen minder frequent verblijven, wordt de eikenprocessierups alleen curatief bestreden. Het curatief bestrijden van de eikenprocessierups is het verwijderen van de rupsen, nadat de brandharen zijn ontwikkeld. Het effect van de preventieve bestrijding wordt nauwkeurig gemonitord en ook de eiken in deze matig risico gebieden worden wekelijks gecontroleerd op de ontwikkeling van de eikenprocessierups. Hierdoor kan de curatieve bestrijding van de eikenprocessierups snel en adequaat worden ingezet.

Knoflookpreparaat

In 2019 is een proef gedaan met het curatief bestrijden van de rupsen met een experimenteel knoflookpreparaat. De resultaten waren bemoedigend. “Maar het middel is nog steeds niet officieel toegelaten. We hopen dit wel in de toekomst in te kunnen zetten”, zegt Kotteman.

Lange termijn
Naast de preventieve aanpak worden ook maatregelen genomen om de overlast van de eikenprocessierups op lange termijn te beheersen. Maatregelen die gaan over het omvormen van de openbare ruimte zoals verminderen van het aantal eiken, verruigen van het openbaar groen, toepassen van specifieke waardplanten en het bieden van voldoende nestgelegenheid voor de natuurlijke vijand van de eikenprocessierups. Hierdoor zal op termijn een natuurlijke balans ontstaan, waardoor de plaagdruk afneemt. “De sleutel is biodiversiteit. Eikenlanen aanplanten doen we niet meer en mogelijk gaan we een aantal eiken verplaatsen. Dat brengt wel extra kosten met zich mee.”

Kosten

In de boeken stond altijd slechts een post van 17.500,00 euro voor de bestrijding. In 2018 en 2019 ging men daar al ruimschoots overheen. De genomen maatregelen kostten vorig jaar ongeveer een ton. Met de extra maatregelen voor de lange termijn wordt geschat dat de kostenpost op 140.000,00 euro uit zal komen.

Verwachtingen

Het lijkt niet mogelijk te zijn om de overlast in 2020 helemaal weg te nemen. “De verwachting is dat het probleem nog gaat toenemen”, denkt Kotteman. (AJ)