Acties voor een veilige oversteek van ‘Borne’s Dodenweg’

Tot in de jaren zeventig was de Rondweg de belangrijkste verbinding tussen Hengelo en Almelo, een functie die later werd overgenomen door de A35. Door de ontwikkeling van de wijk Bornsche Maten is in 2006 de weg deels binnen de bebouwde kom getrokken. De veiligheid op dit weggedeelte was de laatste tijd nogal eens onderwerp van gesprek en zorg. Een van de midden geleiders, een oversteekplaats voor fiets- en voetgangers richting centrum v.v., werd al een paar keer door een auto geramd en recentelijk waren er twee ongelukken op de oversteek voor fietsers bij de kruising met de Grotestraat Kennelijk waren de verkeerslichten daar toch niet zo ‘zelfdenkend’ als werd verondersteld. De afstelling is inmiddels aangepast. Over de plaatsing van verkeerslichten hier en twee andere kruisingen op deze weg, is in de jaren zestig een hevige strijd gevoerd. De weg die in de volksmond werd omgedoopt tot ‘dodenweg’. Een terugblik….

Aanleg en opening

Al In 1927 deed het gemeentebestuur een voorstel aan Rijkswaterstaat om het verkeer om het dorp heen te leiden. Dat werd afgewezen omdat het voorgestelde tracé langs het station liep en een spoorwegkruising had. Het duurde maar liefst tot 7 juli 1939 alvorens de huidige weg kon worden aanbesteed, eerst de aardebaan en daarna de verharding. De laatste werkzaamheden werden in 1941 door gebrek aan materialen stilgelegd. Na de bevrijding gebruikten de Canadezen de weg als opslagplaats voor benzine. Burgemeester Kaufmann verrichtte de officiële opening, die plaatsvond op 27 augustus 1947. Het tracé was 3,3 km lang en 6 meter breed met kantstroken van 50 cm. De weg kreeg drie kruisingen; bij ‘t Schip (Jasmin Garden), Weerseloseweg (‘Bontekoe’) en café Platenkamp (Prins Bernhardlaan). Daarnaast de uitmondingen Deurningerweg, Bornse Torenlaan, Hertmerweg en de Bieffel (ter hoogte brandweerkazerne). Voorts had een enkele boer een ‘particuliere aansluiting’.

‘Dodenweg’

In de jaren zestig steeg het aantal ongelukken explosief, bijna elke week was het raak. De tweebaansweg kon het verkeer niet meer verwerken. Inhalen was riskant, maar omdat ook tractoren de weg gebruikten, gebeurde het toch vaak. In 1966 passeerden er gemiddeld op een werkdag 12.000 voertuigen, meer dan waar de weg op berekend was. Tussen januari en juli waren er acht doden te betreuren. De dodenweg eiste een steeds zwaardere tol. Als directe oorzaak kon het ontbreken van stoplichten worden aangewezen.

Wegblokkade ouders

Bij Rijkswaterstaat werd aangedrongen op maatregelen, maar toen die vooralsnog uitbleven volgden er acties. Als begin 1968 de weg voor de derde keer binnen een maand aan een vijfjarige jongen het leven kost, besluiten boze ouders uit de buurtschap ‘t Hesseler hun kinderen voorlopig thuis te houden. Om hun boosheid kracht bij te zetten werd het kruispunt Weerseloseweg tijdelijk geblokkeerd met auto’s, fietsen en brommers. In afwachting van maatregelen werden de kinderen tijdelijk met een bus naar school gebracht. De actie had resultaat. Bij de oversteek werden knipperlichten geplaatst en de maximumsnelheid teruggebracht naar 70 km per uur.

Renovatie

Rijkswaterstaat zette intussen vaart achter een renovatieplan. Dat behelsde de ingrijpende verbetering van de drie wegkruisingen. De genoemde uitmondingen kwamen te vervallen. Bij ’t Schip en Platenkamp werden stoplichten geplaatst en de opstelstroken verbreed naar twee rijbanen. De kruising Weerseloseweg werd wel verbeterd maar niet beveiligd met stoplichten!

.

Boerenprotest

Door het ontbreken van verkeerslichten op die kruising kwamen met name melkwagens met dubbele aanhangers (18 meter) in problemen bij de oversteek naar de melkfabriek. Tussen de dubbele rijbanen was een opstelstrook van slechts 10 meter. Als een melkrijder moest oprijden naar die strook en voorrang moest verlenen aan voorbijgaand verkeer, blokkeerden de aanhangers het achterliggende weggedeelte. Dat maakte het verbeterde kruispunt nog gevaarlijker!

Toen op 23 januari 1970 bij een ongeluk een 17-jarig meisje uit Hertme op slag werd gedood, was de maat vol. Boeren uit Hertme blokkeerden met tractoren de weg. Ze werden vergezeld door een groep scholieren. Op een spandoek stond te lezen ‘Waterstaat, bureaucraat, moordenaar’. Hiermee werd de plaatsing van de stoplichten weliswaar afgedwongen, maar was Rijkswaterstaat van mening dat bekostiging een gemeentelijke aangelegenheid was (fl. 75.000,-). Toen de kwestie landelijke aandacht kreeg in de pers en er zelfs kamervragen over werden gesteld aan de minister, werd men teruggefloten.

Knip?

Met de aanleg van de A35 werd de Rondweg voor het interlokale verkeer van minder belang. Met de aanleg van rotondes zijn de conflicterende verkeerbewegingen minder geworden. Mogelijk zullen die verdwijnen mocht de knip in de Rondweg er komen tussen de Weerselosestraat en de Grotestraat, bedoeld om de nieuwe wijk Bornsche Maten te laten aansluiten op de dorpskern. Boze bewoners konden die ‘beloofde’ knip niet afdwingen, ook niet bij de Raad van State. En ook de provincie wil er niet aan alvorens er een goed alternatief is voor de verkeersafwikkeling. De beoogde Verbindingsweg langs de Molenkamp is dat niet en daarom is de Westelijke Randweg om Zenderen weer in beeld. Wordt ongetwijfeld vervolgd... (HN)

Bron: ‘Groeten uit Borne’ – H. Noordhuis, G.P. ter Braak, Oldenzaal 1992; Hengelo’s Dagblad; Beeldbank gemeentearchief Borne