Jos van der Wal: ‘Zorg is een mooi vak’

Al in 2003 kwam de Fries Jos van der Wal naar Borne om leiding te geven aan Het Dijkhuis. Daar bleef hij tot 2010 om vervolgens in de regio Twenterand in Westerhaar en Geesteren een nieuwe TMZ-locatie te helpen ontwikkelen. In 2015 keerde hij als regiomanager terug op het Bornse honk. Komende vrijdag zwaait de inmiddels 64-jarige af. Waarmee hij een ‘prachtige periode’, zoals hij het zelf omschrijft, gaat afsluiten. Een periode met tal van hoogtepunten, waarin hij echter ook de keerzijde niet snel zal vergeten. “De afgelopen coronatijd vormt echt een zwarte bladzijde in ons bestaan. Vreselijk.”

Groot bedrijf

Voordat Van der Wal in 2003 naar Borne trok, verrichtte hij diverse functies in met name de verstandelijk gehandicaptensector. “Hoewel ik een economische achtergrond heb, ben ik altijd in de zorg werkzaam geweest. Het is ook gewoon een heel mooi vak. Je kunt het voortdurend blijven ontwikkelen, het staat nooit stil. En neem van mij aan dat het absoluut geen softe sector is, zoals weleens wordt beweerd. Nee hoor, kijk alleen maar naar Het Dijkhuis in Borne, waar we zo’n 300 medewerkers tellen en nog eens ruim 330 vrijwilligers. Dan heb je het wel over een groot bedrijf.”

In de visie van Van der Wal valt een dergelijk ‘bedrijf’ wel te vergelijken met een fruitmand waarin vier appels liggen. “Appels van goede zorg en een dito financieel beleid, een appel van medewerkers/vrijwilligers én last but not least de appel van bewoners, mantelzorgers en familie. Die vier moet je koesteren, ze moeten elkaar in evenwicht houden. Daar moet je je doen en laten op afstemmen.”

En zo ziet de bescheiden manager, die er een gruwelijke hekel aan heeft om zelf op de voorgrond te treden, ook zijn eigen rol. “Ik heb net zoveel met bedrijfsvoering als met zorg. Het een kan niet zonder het ander. Maar in alles geldt dat we het samen doen. Samen met bewoners en medewerkers vormen we de organisatie die we zijn. Open en transparant. Een mooi voorbeeld daarvan was het programma ‘Ken ‘ie mie nog?’ van RTV Oost, waarin onze medewerkers, bewoners en anderen een jaar lang werden gevolgd.”

Bornse enclave

Het samen doen is de crux waarop de scheidend regiomanager het plezier in Bornse jaren heeft geproefd. Dat begon al amper twee jaar na zijn eerste aantreden in 2003 toen het oude Dijkhuis zou worden gesloopt en plaats diende te maken voor het huidige woon-zorgcentrum. “De bewoners verhuisden toen tijdelijk naar het P.C. Borsthuis in Hengelo. Er ontstond daar een heuse Bornse enclave.” In 2007 keerden ze terug naar een unieke locatie, midden in het dorp, waarin wonen en zorg, weliswaar fysiek gescheiden, samengingen. Het ook daarin ondergebrachte gezondheidscentrum zorgde bovendien voor de nodige reuring. “Het bleek een succes”, zegt hij met gepaste trots.

Eenzelfde trots is voelbaar als hij wijst op de versierselen die Het Dijkhuis in 2009 kreeg toen het als derde eindigde van de beste verpleeghuizen in ons land. Een jaar later kreeg het nieuwe woon-zorgcentrum bovendien de Vastgoedprijs uitgereikt en in 2019 belandde TMZ nog eens in de top-10 van best gewaardeerde verpleeghuisorganisaties in ons land. “Prachtige erkenningen die we samen met iedereen in Borne verdienden”, vertelt hij. En dan vergeet ik bijna nog de verbouwingen in 2019 waarbij een groot aantal kamers werd verruimd en nieuwe dakterrassen verkregen.”

‘Dit zal ons niet opnieuw gebeuren’

Een domper op dit alles vormt echter de coronaperiode die in maart vorig jaar begon. “Het absolute dieptepunt ja. Onze bewoners konden niets, mochten niets. Een van hen zei eens ‘Dit voelt erger dan de Tweede Wereldoorlog’. En dat is ook tegelijk wat we inmiddels met elkaar hebben afgesproken: dit zal ons niet opnieuw gebeuren. Maar ook hier geldt dat ik enorm veel respect heb voor al diegenen die ons in deze lastige periode hebben geholpen. Ook dat hebben we samen gedaan.”

Corona is mede de aanleiding dat Van der Wal afziet van een uitbundig afscheid. “Het past gewoon niet om nu een groot feest te geven. Vind ik ook niet zo erg trouwens, want nogmaals: het gaat niet om Jos van der Wal. Het gaat erom dat we samen de zaak draaiende houden. Wat dat betreft ben ik ook blij dat we in Herman Schoemaker een heel goede opvolger hebben. Een echte Dijkhuis-man.” Op de laatste vraag of ‘ie zelf op termijn wel in Het Dijkhuis zou willen wonen, valt even een bedachtzame stilte. En dan met een glimlach: “Ja, dat denk ik wel. Als ik zelf maar mijn eigen gang mag gaan.” (AJ/BM)

Bovenste foto: Jos van der Wal (links) met bewoners Herman ten Heggeler en Bart Striek - © Jaap Baart

Onderste foto in de tekst © Dirk de Graaf