Oorlogsjaren Hertme verfilmd

Tijdens de herdenking van 70 jaar bevrijding in 2015 is het idee ontstaan om een filmdocumentaire te maken over de oorlogsjaren in Hertme. Er is in die vijf jaar veel gebeurd en de groep mensen die er nu nog over kan vertellen wordt steeds kleiner. Het zou jammer zijn om de nooit vertelde verhalen verloren te laten gaan.

Commandopost in de pastorie

In Hertme zijn dan wel geen slachtoffers gevallen en de oorlog heeft er alleen materieel leed veroorzaakt, maar de Duitse bezetter was er wel degelijk prominent aanwezig. Te denken valt bijvoorbeeld aan de commandopost van de V1 in de pastorie, de vordering van de school, de honderden soldaten in het dorp, het Duitse schijnvliegveld Dulder op de grens van Hertme met Saasveld, onderduikers, opgevangen evacuees tijdens de Hongerwinter van 1944-1945 en vooral niet te vergeten de verzetsgroep die er actief was. Al deze onderwerpen komen aan bod in een anderhalf uur durende documentaire.

Initiatiefnemer Jan Kolner vertelt: “Tal van Hertmenaren zijn geïnterviewd en hebben voor de camera hun herinneringen aan die tijd verteld. Maar ook Max van Trommel uit Rotterdam, die als tienjarig Joods jongetje werd ondergebracht op een boerderij in de buurt en de zevenjarige Leo de Zeeuw uit Utrecht, die als evacuee tijdens de Hongerwinter samen met twee geallieerde piloten bij de familie Borggreve verbleef, zijn speciaal naar Hertme afgereisd om hun verhaal te doen”.

Aangrijpende verhalen

Het zijn indrukwekkende en aangrijpende verhalen waarvan de makers van de documentaire bij het terugkijken menig keer geëmotioneerd raken. “We wilden mensen hun verhaal laten vertellen, maar tegelijkertijd ook gebeurtenissen naspelen. “Daar hadden we authentieke vervoersmiddelen, uniformen, gebruiksvoorwerpen etc. uit die tijd voor nodig. Alles moest zo echt mogelijk lijken. Dat gaf meteen de nodige problemen want wie heeft er nog spullen uit die tijd?”

Jochem Kolenbrander, een verwoed verzamelaar van Duitse militaria en expert op het gebied van Duitse uniformen en materieel, bood aan te helpen. Jochem bleek overigens ook over een enorm netwerk te beschikken in de toneelwereld en bracht Jan Kolner in contact met onder meer Jan Riesewijk, Jos Brummelhuis en Hans Mulder. De laatste is eveneens een verwoed liefhebber van acteren en zodoende ook geen onbekende bij toneelspelers. Hij hielp bij het zoeken naar de juiste personages. Sommige types moeten gewoon een bepaalde uitstraling hebben en Hans voelde dit haarfijn aan.

Jan Kolner vervolgt: “Uiteindelijk hadden we de beschikking over 70 acteurs, professionals en goede amateurs. Met behulp van enkele sponsoren en een financieel bijdrage van de gemeente Borne, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Rabobank konden we Duitse militaire kleding en andere materialen aanschaffen.

Het grootste probleem was echter de Duitse voertuigen. In den lande staan er her en der nog wel enkele, maar we konden de huur en de vervoerskosten naar Hertme hiervan niet opbrengen. Toch is het gelukt om een originele Duitse motor met zijspan en enkele oldtimers te vinden. Soms moesten attributen zelf gemaakt worden, omdat ze niet meer te krijgen waren, maar door vasthoudendheid kwamen stukje bij beetje alle benodigde attributen bij elkaar en kon er in november 2016 worden gestart met de opnames.

Boerderij van Ria Blenke

Het vinden van een passend decor bezorgde de groep eveneens de nodige kopzorgen. Gelukkig bood Ria Blenke uitkomst. Haar boerderij bleek uitermate geschikt. “We mochten elke kamer inrichten zoals wij dat wilden. Ze had bovendien nog heel veel spullen van vroeger. Zo hebben we een klaslokaal ingericht, onderduikers gefilmd op de hooizolder en een kamer ingericht als kantoor en werkruimte van Hauptmann Kasparek van het V1 commando in de pastorie”.

“We mochten de deel gebruiken om al onze uniformen en toneelkleding op te hangen. De acteurs konden zich in de boerderij omkleden en na afloop van de opnames was er steevast koffie of thee met wat lekkers. Het was echt hartverwarmend.” Op meerdere locaties werd er gefilmd, waaronder Erve Bartelink, in de Lodieklanden bij Schabbink en in Borne op de Meijershof bij Hassels Monning. Het was een enorme klus, maar wel eentje waar ze heel erg veel plezier aan beleefd hebben en dat ontzettend veel voldoening heeft gegeven.

Première op 11 mei

Bijna drie jaar is er aan het project gewerkt en nu is de film bijna klaar. Op vrijdag 11 mei gaat de documentaire ‘Nooit Verteld’ voor genodigden in première in Hotel Jachtlust in Hertme. Daarna is de documentaire voor belangstellenden te zien op zaterdag 12, woensdag 16, donderdag 17, woensdag 23 en donderdag 24 mei, ook in Jachtlust. De aanvang is 20.00 uur; de entreeprijs bedraagt vijf euro per persoon, inclusief consumptie.

Kaarten kunnen worden gereserveerd bij Jos Kemna via info@aegidiusschool.nl, of telefonisch via 06 1013 6000 (dagelijks tussen 17.00 uur en 19.00 uur). Per avond zijn er 150 plaatsen beschikbaar.

Meer informatie over Nooit Verteld is te vinden op de website: www.heemkundegroephertme.nl en in de uitgaven van de Gazet van Hertme over de maanden maart, april en mei.