Windmolens? Waar dan?
ITC ONTWIKKELDE MODEL ALS ONDERSTEUNING BIJ DE DISCUSSIES

Windmolens? Waar dan?

Het plaatsen van windmolens lijkt bijna onvermijdelijk om het doel te halen in 2050 volledig energieneutraal te zijn en de lokale energiebehoefte ook duurzaam lokaal op te wekken. Zodra er echter ergens concrete plannen liggen, dan levert dat meestal enorm veel tumult op in de omgeving. Niemand lijkt een windmolen in de buurt te willen hebben en al snel wordt gewezen naar andere plekken, die veel geschikter zijn. Of naar andere energiebronnen als zonne-energie.

 

Zijn windmolens nodig en áls ze er moeten komen, waar zou dat kunnen in Twente? Om die discussie te ondersteunen heeft de afdeling PGM (Dept. of Urban and Regional Planning and Geo-information Management) van het ITC, faculteit van de Universiteit Twente, een model ontwikkeld, waarbij keuzes gevisualiseerd worden en mogelijkheden en onmogelijkheden inzichtelijk worden gemaakt.

 

Bewustwording

“Wat wij beogen met het model is burgers te betrekken bij het proces. Grafiekjes en tekst zeggen mensen niet zoveel, op een kaart aangeven is vaak duidelijker”, legt ing. Frans van den Bosch van het ITC uit. “Het is een hulpmiddel bij het proces van bewustwording.” Dr. Johannes Flacke vult aan: “Alleen met zonnepanelen kom je er niet. Het is én/én. Dat laat het programma zien.” Op de interactieve kaart kunnen diverse opties ingetekend worden: zonnepanelen op daken, zonneparken en windmolens. Het programma rekent direct bij iedere keuze de bijdrage aan de energietransitie door. “Op een gegeven moment zie je dat zelfs als je alle daken vol zou leggen met zonnepanelen je nog niet voldoende effect hebt. Je gaat dan al snel kijken naar zonneparken, maar dat ligt in het buitengebied ook vaak moeilijk. Mensen zien al schuivende met opties dat de opbrengst van een windmolen te vergelijken is met dat van heel veel zonnepanelen. Dat draagt bij aan de bewustwording.”

 

Drie mogelijke plekken in de gemeente Borne

Het model werkt kortgezegd in twee fasen. Allereerst worden er op de kaart belemmeringen aangegeven waar windmolens of zonneparken niet kunnen. “Bijvoorbeeld voor windmolens niet te dicht bij bebouwing, daar nemen we een grens van 400 meter voor.” Andere criteria zijn onder andere: niet in Natura 2000 gebieden, niet nabij gasleidingen of hoogspanningskabels, niet direct langs wegen of spoor. Daarnaast zijn ook laagvliegroutes taboe en mogen windmolens niet geplaatst worden in ‘straalpaden’ van radar en telecom.

 

Als je dat allemaal projecteert op de gemeente Borne, dan houd je slechts drie kleine zoekgebiedjes over: op de Elhorst-Vloedbelt in Zenderen, tussen Oude Bieffel en Hedeveldsweg in Hertme en in de buurt van de Brektummerweg aan de rand van Zenderen (de groene plekjes op de kaart met belemmeringen).

 

“De grootste belemmering in het dichtbevolkte Nederland is toch de bebouwing. Ook het buitengebied is niet leeg en om ieder bewoond object zoals een (woon)boerderij wordt ook afstand gehouden. Windmolens daar plaatsen kan alleen als er commitment is van de bewoners.” Van den Bosch hecht eraan te vermelden dat de aangegeven grenzen op de kaart niet ‘hard’ zijn. “Wet- en regelgeving zijn voortdurend in ontwikkeling en over een aantal criteria kun je discussiëren en eventueel via wettelijke procedures een uitzondering verkrijgen.”

 

Maximaal vier hoge windmolens

De tweede fase van het model is om zonnepanelen en windmolens (van verschillende hoogtes) op de kaart te plaatsen en dit te relateren aan de benodigde energie. Daarbij wordt dan ook weer rekening gehouden met de noodzakelijke afstanden tussen windmolens onderling. Voor de drie zoekgebieden in de gemeente kom je dan uit op twee hoge windmolens op de Elhorst-Vloedbelt en een bij de Brektummerweg. Bij de Oude Bieffel zouden er twee kleinere (134 meter tiphoogte) of één grote (220 meter tiphoogte) kunnen staan. “Borne is groen, maar er is toch veel bebouwing. Er is eigenlijk niet veel ruimte voor windmolens, als je deze criteria aanhoudt en zonder medewerking van agrariërs en bewoners in het buitengebied.”

 

Het gebied bij knooppunt Buren net in de gemeente Hof van Twente, waar de familie Kristen twee windmolens wil plaatsen, komt uit het model overigens niet als optie naar voren. “Dat heeft waarschijnlijk te maken met de cirkel die om hun eigen boerderij getekend is.” Tijdens een duurzaamheidsavond, georganiseerd door GB90, gaf spreker Wilma Paalman-Vloedgraven aan dat Borne 6 windmolens en 61 hectare zonnepanelen zou moeten plaatsen om energieneutraal te kunnen zijn. Volgens het model van het ITC is er in de gemeente Borne dus helemaal geen plek voor zes windmolens zonder de medewerking van de agrariërs.

 

Twentse schaal

In de gemeente Oldenzaal zijn trouwens de beperkingen nog veel groter. Binnen de gemeentegrenzen van die plaats zijn er nagenoeg geen mogelijkheden. “Je moet de discussie ook op Twentse schaal voeren”, menen Flacke en Van den Bosch. “Enschede heeft bijvoorbeeld een grote energiebehoefte als gevolg van de aanwezige industrieën, maar weinig ruimte voor windmolens en dat geldt eigenlijk voor alle steden.”

 

Beperkingen en politiek

Het ontwikkelde model kent ook beperkingen. Zo worden in het huidige model opties als biogas niet meegenomen, wordt er geen rekening gehouden met toeristische belangen van het buitengebied en ook effecten van energiebesparende maatregelen zijn (nog) geen onderdeel van het model. Flacke: “Dat is altijd een lastige afweging. We wilden het niet te ingewikkeld maken en zijn ook nog voortdurend aan het ontwikkelen.” Daarnaast zijn de zoekgebieden op de kaart lang niet allemaal eigendom van de overheid en is het maar de vraag of een wil om ergens een windmolen te plaatsen ook in de praktijk zal leiden tot een vergunningsaanvraag. “En misschien zegt men wel dat windmolens een te grote impact op het landschap hebben en zet men liever vol in op energiebesparing.” Politieke keuzes waar de modelontwikkelaars van het ITC zich niet mee bemoeien. “Wij kiezen een puur wetenschappelijke insteek en hopen daarmee een bijdrage te leveren aan de discussie.” (AJ/BM)

 

(Op de foto boven links ing. Frans van den Bosch en rechts dr. Johannes Flacke)

 

© BorneBoeit. Op onze artikelen en beeldmateriaal rust copyright.
Voor meer informatie raadpleeg de spelregels.

Deel
De link is gekopieerd naar het klembord!
reageren op deze pagina
Sjaan — 17 mei 2019
Was het niet Duitsland waar men nu uitzoekt of 10km wel een veilige afstand is tussen woningen en windmolens??? Omdat mensen schijnbaar allerlei ziekteverschijnselen krijgen van de trillingen die de wiek veroorzaakt als deze langs de "paal" komt....
Is het dan niet verstandig dit even af te wachten alvorens de subsidie op te strijken?
Ron Hartman — 17 mei 2019
@Andre Bijkerk: Zo hysterisch isoleren dat er geen KW meer uit gaat. Een uitsmijter! Helemaal goed en voor die tijd perse geen warmtepompen aanschaffen. ALLE subsidie zou rechtsreeks naar huurders en eigenaren moeten gaan als het om isoleren gaat ipv naar allerlei andere , veel minder effectieve maatregelen. Nieuwe bouwnorm? Onder epc 2 ipv de nog steeds veel te ruime bouwnormen van nu.
Andre Bijkerk — 17 mei 2019
Ik ben bang dat er te weinig mensen die zijn die zich realiseren wat de impact is van molens van 140m ashoogte (Gildehaus) en straks 180 meter ashoogte met wieken van ca 90 meter op 400 meter afstand van een woning. Beste mensen DAT IS ONMENSELIJK ! Ga maar eens kijken ! Nog afgezien van dat het landschap geheel verknoeid is voor de komende 25 jaar. In Gildehaus is iemand intern in z'n huis verhuisd. Zijn huis is inmiddels onverkoopbaar ! Zo'n grote molen kent een voet van 2500 ton beton en staal, een toren van 1000 ton staal 10-20 ton koper en neomydium bovenin en onrecyclebare wieken. Laten we in godesnaam naar een andere duurzame vorm van energieopwekking gaan zoeken. Van de kosten en de grondstoffen van een molen kun je hele wijken zo goed isoleren dat er geen Kw meer uit gaat.
HansKarel — 16 mei 2019
Nederland blijft Nederland: waarom moet iedere gemeente weer z'n eigen doelstellingen behalen en als eilandje gaan fungeren. Waarom zou Borne niet een klein aandeel nemen in een nieuw drijvend zonnepark in de Noordzee? Of in windturbines zover in zee dat we ze niet zien? Ik vind het getuigen van een grote bekrompenheid als elke gemeente maar weer voor zichzelf gaat onderzoeken. (En er zelfs al geluiden opgingen voor een Overijsselse kerncentrale).
Ik snap dat een beter milieu begint bij jezelf, maar laten we elkaar hier, in ons mooie Twente, toch niet gek maken. Op het Poolse platteland stoken ze lekker verder op bruinkool....hier wordt gesproken over sluiting van een miljarden euro's kostende Eemshaven centrale die pas een paar jaar open is.
In het Nederlandse deel van de Noordzee is nog heel wat gas te vinden, maar we moeten er vanaf.
Liever importeren uit Rusland waar ze natuurlijk geweldig milieuvriendelijk produceren.
De halve wereld lacht zich de l...l uit de broek om die Nederlanders die denken dat ze het klimaat gaan redden want wij dragen immers voor een groot deel bij aan de wereldse CO2 uitstoot. Toch??
Blief toch allemoal oe boerenverstand gebruuken.
Paul Cohn — 16 mei 2019
Op basis van de (geluids)ruimte is voor een gemiddelde moderne windturbine de minimale afstand tot een woning circa 400 meter.
Nederlandse Vereniging Omwonenden Windturbines http://nlvow.nl/
Terzijde: zodra ook Nederland tandenknarsend zijn eeuwige belofte gestand moet doen en "de vervuiler betaalt" invoert -dus de CO2-heffing een feit wordt- gaan de grootste vervuilers -en 8 van de top-15 CO2-uitstoters in Nederland zijn E-centrales- https://pbs.twimg.com/media/DUyHypJW4AAjg-q.jpg uiteraard de hoofdprijs betalen.
Gebruikers van elektriciteit uit die vervuilende centrales zullen dat merken in hun portemonnee.
Elektriciteit uit waterkracht, wind, zon en biomassa is daarvan uiteraard gevrijwaard.
I A — 15 mei 2019
Waarom nemen deze heren maar 400 meter van windturbine naar bewoning? Uit diverse studies blijkt dat deze afstand veel te kort is en er dus honderden mensen opgezadeld gaan worden met geluidsoverlast, slagschaduw en gezondheidsrisico’s. Waarom willen ook deze heren niet leren van het buitenland waar respectievelijk 1000 meter of 10x tiphoogte wordt aangehouden?
Zijn ook deze heren wel neutraal?
Ron Hartman — 14 mei 2019
@Monique. Uiteraard eerst volledig (als techneut) gelezen. Van die 30 windturbines zijn zeker een aantal af te snoepen, maar er blijft zeker een aantal forse molens nodig bij de gestelde doelen.
Monique — 14 mei 2019
Die 30 windturbines zijn genoemd in een vergelijking dat t doel met 30 behaald zou zijn of met n aantal zonnepanelen of met n aantal mestveegisters . Bij dit soort grootschalige opwekking van in
de hof van Twente zijn vele voorwaarden gekoppeld. Het is aan de gemeente, bedrijven inde hof van twente en
inwoners samen te kiezen waar we voor gaan. Daarbij blijft draagvlak een belangrijke peiler. Als er al windturbines geplaatst gaan worden in hof van twente dan gaan zowel de lasten als de lusten naar onze inwoners en niet anders. Dat staat ook in de visie. Er staat nog veel meer in dus wie wil wees uitgenodigd om t te lezen zodat er hier niet enkel passages genoemd hoeven worden die dan hun eigen leven gaan leiden.
Met vriendelijk groet
Ron Hartman — 14 mei 2019
Uit de routekaart 2035 van de hof:
7.3 Voorwaarden voor grootschalige opwekking van elektriciteit. Om het opwekken van 200.000.000 kWh te bereiken dienen er grootschalige productielocaties te komen voor zon, wind en
biomassa om deze energie op te wekken. Daarnaast is natuurlijk de kleinschalige opwekking op daken van woningen en bedrijven belangrijk voor het bereiken van de doelstelling. (alleen windmolens Monique, zouden er 30 moeten zijn)
Monique — 14 mei 2019
In Hof van Twente is er al jaren een goeie energievisie. En lopen we al jaren vooruit op de omliggende gemeentes. Om aan onze doelstelling te voldoen zijn er geen windturbines nodig in de Hof van Twente.
Paul Cohn — 13 mei 2019
deze aantallen zonnepanelen -die 's nacht niets en 's winters weinig opbrengen- en windturbines om Borne energieneutraal te maken lijken mij heel wat minder realistich dan van Hof van Twente berekent www.hofvantwente.nl/fileadmin/files/docs/wonen_en_leven/milieu/Routekaart_Energieneutraal_HvT_DEF-2015_06.pdf
Zeker als je ziet hoe snel verbruik van elektriciteit en gas voor maatschappelijk vastgoed in de gemeente Borne nu al stijgen www.lokaleenergieetalage.nl/gemeente-zoeken/borne/maatschappelijk+vastgoed
Henk — 13 mei 2019
Naast een rondweg en een mestfabriek, kunnen we in Zenderen ook nog wel wat windmolens en zonneparken kwijt. When the shit hits the fan..
JdV — 13 mei 2019
Een mooi en helder stuk zonder emoties. Volgens mij is dit een goede basis en moeten we hier met elkaar verder over discussiëren.

Smartfloor meet risico om te vallen

“Een enkelband … Dat ik dat op mijn leeftijd nog mag meemaken”, grapte de...
13-03-2024

Chaos aan de Oonksweg

Sinds maandag voerde Enexis reguliere werkzaamheden uit aan de Oonksweg. Daarvoor was een...
01-03-2024

Stichting zoekt onderdak voor vluchtelingen

Afgelopen zaterdag was het precies twee jaar geleden dat de oorlog uitbrak in Oekraïne. Al...
29-02-2024

Coaching en begeleiding bij verlies en rouw

ADVERTORIAL • Sinds mei 2023 heeft praktijk ‘Verbinding’ in Borne de deuren...
27-02-2024

Hondenkar, vertrouwd straatbeeld in Borne

Het idee van een op wielen rijdend voertuig om goederen of mensen in te vervoeren, stamt uit de...
23-02-2024

‘Dit wil je niet meemaken’

‘Aan de Ambachtstraat kunnen we de wereld aan’, zei Peter Korf in september vorig...
22-02-2024