Energietransitie aan beide zijden van de grens

Kennis en ervaring uitwisselen over de energietransitie, daar ging het donderdagmiddag om in Het Spanjaard waar betrokken ambtenaren en bestuurders uit Rheine en Trakai (Litouwen) bijgepraat werden over de opgaven waar Borne voor staat en de manier waarop dat in de gemeente wordt aangevlogen.

De klimaatdoelen van Parijs en het Klimaatakkoord van de regering zetten gemeenten en regio’s hard aan het werk om in 2050 CO2-neutraal te kunnen zijn. Ook in Borne wordt met stoom en kokend water aan een Energievisie gewerkt, met drie pijlers: energie besparen, duurzaam opwekken en warmtetransitie. “Alles begint met besparen”, legde Marcel Wielinga van de gemeente Borne uit. “Ons doel is om 2 procent per jaar aan energie te besparen.” Met het opwekken van duurzame energie uit wind of zon zou de gemeente al goed op weg zijn met bestaande plannen en projecten.

Grootste uitdaging: warmtetransitie

“Maar de grootste uitdaging ligt bij de warmtetransitie. In dertig jaar tijd moeten we van het gas af.” Daarvoor worden nu de diverse mogelijkheden per wijk in kaart gebracht. Dat varieert van ‘all-electric’ in nieuwbouwijken, een warmtenet met restwarmte van Twence tot het gebruik van biogas of groen gas over bestaande leidingen. Benadrukt werd de rol van inwoners in het proces. “Het lijkt allemaal van bovenaf opgelegd, maar we gaan het met de gemeenschap samen doen”, zei Wielinga. Hij verhaalde over gesprekken met stakeholders, participatiebijeenkomsten en communicatiekanalen.

Ook Duitsland moet naar aardgasvrij

Guido Wermers, Klimatschutsmanager van Rheine, vond de uitdagingen van Borne heel vergelijkbaar met die van Rheine en van Duitsland in z’n algemeenheid. In tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt moet ook de Duitser van het gas af. “Het is een misverstand dat Duitsland juist naar aardgas wil”, zegt hij. Veel huishoudens in Duitsland stookten op olie of bruinkool. Daarmee vergeleken is aardgas een hele vooruitgang. “Maar ook Duitsland moet in 2050 van het gas af om de CO2-reductie te halen.”

“De intentie is uitgesproken”, weet ook Achim Winnemöller van de Energie- und Wasserversorgung Rheine. “Het is nog niet zover dat er een wettelijk voorschrift is, maar het komt zeker!” Daarvoor moet dan wel weer ergens energie vandaan gehaald worden. “Misschien toch weer kernenergie?” Soortgelijke discussies als in Nederland.

Windmolens

In Duitsland staan inmiddels 30.000 windturbines. “De afgelopen stormachtige dagen werd voor 70 procent van de energiebehoefte uit wind opgewekt”, weet Winnemöller. “Maar dat is alleen stroom, geen warmte”, haast hij zich te zeggen. De groei in het aantal windmolens neemt in Duitsland behoorlijk af. Mede vanwege veranderende subsidiemogelijkheden, maar er zijn ook veel bezwaren van omwonenden. “Zet ze maar ver weg van woningen”, waarschuwt Winnemöller, “want er komt altijd gedonder van.”

Nederland heeft in vergelijking met Duitsland een inhaalslag te maken op het gebied van hernieuwbare energie. “Maar jullie zijn dan weer veel verder met duurzame mobiliteit”, nuanceert Guido Wemers. Waar de Duitsers ook van onder de indruk waren was de manier waarop de samenleving bij de transitie wordt betrokken. “Heel interessant idee om de bestaande sociale structuur te gebruiken en inwoners als ambassadeur in te zetten.”

De bedoeling is dat de Bornse bestuurders en ambtenaren over niet al te lange tijd ook een bezoek aan Rheine brengen om over hetzelfde onderwerp te praten, maar dan vanuit de praktijk in Duitsland. (AJ)

(Op de foto in de tekst vanaf links: Achim Winnemöller, Guido Wermers en Marcel Wielinga)