De magie en trots achter de Schotse ruit
27-11-2024
NIEUWE TENTOONSTELLING IN HET BUSSEMAKERHUIS OVER TARTANS, CLANS EN KILTS

De magie en trots achter de Schotse ruit

Zondag 1 december opent in het Bussemakerhuis de nieuwe tentoonstelling ‘Magisch Schotland’, met daarin een hoofdrol voor de tartans en kilts die zo nauw verweven zijn met de geschiedenis, cultuur en identiteit van Schotland.

 

De karakteristieke geruite wollen stof, in een grote variatie aan kleuren en patronen, draagt eeuwenoude verhalen in zich, verbonden met de Schotse clans en hun strijd voor vrijheid en identiteit. Tijdens de expositie wordt de bezoeker meegenomen in de techniek van het maken van kilts, maar ook in de trots, legendes en folklore van Schotland.

 

Conservator Wilma Witteman heeft, zoals gebruikelijk, grondig werk verricht bij het samenstellen van de tentoonstelling. Ze reisde naar Schotland en verdiepte zich uitgebreid in het onderwerp. “Iedereen denkt dat er één ruit is voor elke clan, maar dat is niet zo”, legt ze uit. “Een clan heeft een basisruit, maar daarnaast zijn er veel meer patronen die specifiek bij die clan horen.” Het exacte aantal geregistreerde Schotse ruiten is moeilijk vast te stellen. “Ik hou het maar op heel veel,” zegt Witteman.

 

Ontstaan en gebruik

Over het ontstaan van de kilt voor mannen kan Witteman enthousiast vertellen. “De Schotten zijn rokken gaan dragen omdat het simpelweg praktischer was. Broeken werden nat in het gras.” Oorspronkelijk bestond het kledingstuk uit een grote geruite plaid, die ingenieus rond het middel werd geplooid. De overgebleven stof kon op verschillende manieren worden gebruikt: als jas, zakken of deken. Deze klederdracht evolueerde uiteindelijk tot de kilt zoals we die nu kennen, die nog steeds bij officiële gelegenheden wordt gedragen.

 

Bijvoorbeeld bij bruiloften. Twee voorbeelden daarvan zijn in het Bussemakerhuis te bewonderen. Ze zijn vervaardigd door Annette Plantinga, de enige Nederlandse kiltmaker die daarvoor gecertificeerd is. De ‘laird’ en ‘lady’ die de kleding tijdens hun huwelijk droegen, hebben met trots hun gewaden beschikbaar gesteld. Het paar is zelfs aanwezig bij de opening van de tentoonstelling.

 

Schotse identiteit

De kilts en tartans zijn de Schotten dierbaar. Tijdens de strijd tegen de Britse overheersing werden ze symbolen van verzet. Na de verpletterende nederlaag bij de slag om Culloden in 1746 werden kilts en tartans tijdelijk verboden. Dit versterkte echter alleen maar de vastberadenheid van het Schotse volk. Witteman: “We vertellen niet de hele geschiedenis van Schotland; daarvoor is het Bussemakerhuis te klein. Maar de Schotse ruit is onlosmakelijk verbonden met de kleurrijke en turbulente historie van het land.”

 

En dan is er nog de altijd intrigerende kwestie over wat er onder die Schotse rok gedragen wordt — of niet. “Schoenen en sokken,” grapt Witteman. Het definitieve antwoord is te vinden in de expositie. Daarnaast is er een QR-code beschikbaar die leidt naar het Schotse volkslied, zodat bezoekers mee kunnen zingen voor de volledige ervaring. (AJ)

 

De expositie is te bezichtigen tot 15 juli volgend jaar. Voor meer informatie en openingstijden, zie www.museumbussemakerhuis.nl

 

© BorneBoeit. Op onze artikelen en beeldmateriaal rust copyright.
Voor meer informatie raadpleeg de spelregels.

Deel
De link is gekopieerd naar het klembord!
reageren op deze pagina
Wilma Witteman — 08 dec 2024
Mooi artikel over onze tentoonstelling Magisch Schotland. Dankjewel groeten Wilma

‘Binnenkort in dit theater…’

Voor velen is het een uitje; naar de bioscoop met cola en popcorn. Jezelf twee uur lang...
12-12-2024

‘Je moet wel een klein beetje knettergek zijn’

Het midwinterhoornblazen is weer in volle gang. Maandagavond galmden de klanken al door het...
02-12-2024

‘Er valt veel te zien’

In Het Koetshuis, een openbare galerie naast het Kulturhus, is tot de jaarwisseling een nieuwe...
28-10-2024

Tijddragers

De Stichting Vrienden van de Oude Kerk heeft dit keer een beeldend kunstenares van eigen bodem...
22-10-2024

Baken van Borne feestelijk geopend

In wat druilerige omstandigheden werd zaterdagmiddag in de Scholtenshof het Baken van Borne...
19-10-2024

Van houten klompen tot haute couture

De eerste aflevering van de podcast Van Houten Klompen tot Haute Couture is met veel trots...
18-10-2024