Heemkundevereniging toont textielverleden

Hoe zag de wereld er ten tijde van de Stoomweverij van Spanjaard uit? Leo Congert is maandenlang in het archief gedoken. Op zoek naar oude foto’s die ons meer vertellen over de textielgeschiedenis van Borne. Een historie, die zoveel heeft betekend voor het dorp. Dit alles in het kader van het Textiel Festival Twente 2021. De Heemkundevereniging neemt met een coronaproof expositie deel aan het project De Rode Draad. Vanaf de paasdagen is het voor iedereen gratis en gedurende zes weken te zien.

Op zoek naar oude foto’s

“In het voorjaar van 2020 werd het idee geboren om een fototentoonstelling op te zetten”, vertellen Annemarie Haak en Leo Congert. Haak is voorzitter van de Heemkundevereniging en Congert lid van de werkgroep exposities en educatie. De actieve vereniging telt 500 leden. De groep beheert zelf een archief met cultuurhistorische foto’s. Maar het vermoeden van de werkgroep was dat er meer moest zijn. Congert nam contact op met het Joods museum in Amsterdam, het gemeentearchief van Borne en oud-werknemers uit de textielindustrie. Hij kon daar uit putten. “Het probleem is dat het vaak zeer oude foto’s zijn in een niet-geschikte resolutie. Immers, de prenten moeten opgeblazen worden voor de 60x40 centimeter grote panelen. “Ik ben trots op het resultaat van de oude foto van de Cinderella lakens uit het gemeentearchief. Het is mij gelukt om deze bruikbaar te maken”, geeft Congert prijs.

Drolzaal

Vroeger vond de heer S.J. Spanjaard, eigenaar van de stoomspinnerij en weverij Spanjaard, het niet nodig dat het personeel prominent werd gefotografeerd. Op enkele exemplaren zijn toch arbeiders gevonden die op de gevoelige plaat zijn vastgelegd. “De god uit Borne had veel invloed en macht in die tijd”, vertelt Haak. “Het kwam voor dat een heel gezin werkzaam was in het textielbedrijf. Zodra de jongste zoon geschikt was voor de fabriek werd hij gedwongen om ook voor de fabrikant aan de slag te gaan. Weigerde hij, dan werd zijn vader ontslagen.”

De komende maanden worden er naast de afbeeldingen van het interieur van de fabriek ook prenten van het kantoor, de buitenkant van het gebouw, het Spanjaardgemaal en andere textielhistorische plekken getoond. Heel speciaal is de drolzaal. Daar werd vanuit de balen ruwe katoen de eerste grove draad gesponnen. Maar waarom deze naam? Dat laat zich nog raden.

Speurtocht voor kinderen

Er worden een twintigtal genummerde borden in de etalages van de ondernemers in Borne geplaatst. Een winkel met een relatie tot textiel versterkt het beeld met het textielverleden. Maar ook andere winkeliers stellen hun etalage ter beschikking. Zo’n zes weken kan iedereen al wandelend genieten van dit stukje historie. Voor de kinderen is er een speurtocht opgezet. Na deze periode worden er nieuwe borden met verrassende foto’s geplaatst.

Op de website van de Heemkundevereniging, www.heemkundeborne.nl, staat een lijst met de locaties van de geplaatste panelen. Haak verklapt alvast dat in augustus een fullcolour editie van het bulletin Boorn en Boerschop verschijnt. Met als onderwerp: verhalen uit het textielverleden. (YD)