Theatervoorstelling `Dag Mama` en Workshops

Tijd voor verandering, vinden Martine Veldhuis (links), Lenneke Herben (rechts) en Sylvia Kamphuis. “We hebben de afgelopen jaren veel tijd gestoken in een `markt` waar veel tijd in de voorbereiding zat. We gingen van een ZorgSamenWeek via een ZorgSamenmarkt naar een ZorgSamenFestival. Succesvol, daar niet van, maar de hoeveelheid bezoekers stond niet in verhouding tot het werk. Dit jaar doen we het anders, we keren terug naar wat meer kleinschaligheid en werken binnen de gedachte `Samen delen`. Samen met de Stichting Informele Zorg hebben we gekozen voor een vijftal workshops en een toneelstuk. De Rabobank is onze sponsor in dezen.”

De workshops

Een vijftal workshops staan op het programma, iedere workshop duurt een uur. De onderwerpen liggen dicht bij het werkveld van de medewerkers van het TMZ. Ze gaan over Dementie, Belevingsgerichte zorg, Morele dilemma’s in de zorg, Beweegstimulering en Passiviteit in het dagelijkse leven. Een tweetal workshops worden wat nader belicht.

Bewegingsstimulering

Bij Beweegstimulering ligt de nadruk op een nieuwe denkwijze bij cliënten die in het verpleeghuis wonen. Michelle Nijhuis en Muriel Markslag, beiden werkzaam bij TMZ, tonen in een soort quiz aan dat bewegen in een verzorgingshuis achterblijft. Ongeveer 78 procent van de bewoners is inactief. Via een film met Erik Scherder wordt aangetoond dat bewegen de voorste hersenkwab (daar waar geheugen en beweging zit) prikkelt. In de dagelijkse praktijk kan dat door gewone handelingen als koffie schenken, al een prikkel zijn tot meer bewegen.

Zo komen meer voorbeelden voorbij. De deelnemers van de workshop doen daar al aan mee, maar ze ondervinden wel wat tegenstand van zowel bewoners als soms medewerkers. "Zelf laten doen vraagt vaak meer tijd. We hebben dat niet altijd. Deze workshop is wel een bewustwording van het probleem om meer inactiviteit te voorkomen. Cliënten kunnen meer dan ze zelf denken. Ze zijn nu gewend verzorgd te worden.”

Belevingsgerichte zorg

In deze workshop gaat het meer om de belevingsgerichte zorg. In een presentatie wordt aangegeven hoe dementie eigenlijk ontstaat en doorwerkt in de hersenen. Alle stappen binnen Alzheimer worden uitgelegd. In het laatste stadium is alleen contact mogelijk via aanraken en gevoel, zintuiglijke prikkels eigenlijk: mimiek, licht, geur, aanraken, geluid en smaak. Normaal communiceren met een dementerende is moeilijk.

Voor zorgverleners is het goed om via intervisie van elkaar en met elkaar te leren hoe onbegrepen gedrag van dementeren geduid kan worden. Hoe wek je bijvoorbeeld ’s morgens iemand? Rustig dus.

`Dag mama` Dementie in theater

Een volle zaal met zorgverleners, mantelzorgers en vrijwilligers genoot van de voorstelling `Dag Mama`. In deze voorstelling, in twee delen gesplitst, wordt aanschouwelijk gemaakt hoe moeilijk het is voor een dochter om te gaan met haar dementerende moeder. Alle gevoelens die voorbij komen bij een familielid als: onmacht, boosheid, jaloezie op een zorgverlener, angst, ongeduld en verdriet komen in de voorstelling aan bod. Ook de `fouten` die de dochter maakt in de omgang met moeder zijn herkenbaar.

Na de voorstelling komen in de workshop alle facetten die tijdens de workshops overdag min of meer besproken zijn, aan de orde. Op een uiterst natuurlijke en tegelijkertijd indringende manier wordt verteld hoe hulpverleners met dementerenden kunnen en soms moeten omgaan. Empathie, meevoelen, is een toverwoord. Ook goede manieren om een dementerende rustiger te maken, zijn of haar angsten in te voelen worden getoond. Door de hele workshop heen worden handelingen en gedragingen besproken die het leven van een dementerende in een verpleegafdeling aangenamer kunnen maken. In het echte leven hebben zij ervaring opgedaan met de verzorging van respectievelijk moeder en oma.

De handelingen lijken zo voor de hand te liggen, maar zijn in de praktijk erg moeilijk uit te voeren. Zorgverleners zijn gewend te verzorgen, doelgericht te zijn en daadkrachtig. Toch is het beter om de angst van de dementerende te onderkennen en daarin `mee` te gaan. Dan wordt men rustiger en wordt de hulp geaccepteerd. In de workshop na de voorstelling wordt dat glashelder uitgelegd.

De uitvoerenden

Het zijn niet de eerste de beste uitvoerders van het stuk `Dag mama`. Een moeder: Lydia van den Heuvel, een dochter, drs. Sarah Blom en twee zoons, Dr. David Blom en singer-song writer Micha Blom voeren het stuk op (foto boven). Lydia van den Heuvel is theatermaakster en toneelspeelster, broer en zus Blom zijn werkzaam in de gezondheidszorg en broer Micha verzorgt de muziek. Het theaterstuk hebben zij zelf geschreven.

Inmiddels hebben zij een eigen theater in Buren en door het hele land voeren zij hun zelfgeschreven toneelstuk op. “Echt contact, minder probleemgedrag, meer geluk” schrijven zij op hun flyer. Als zij iets aanschouwelijk hebben gemaakt met hun toneel en hun workshop als tweede deel van de avond, dan is het wel deze spreuk. De organisatie kan terugzien op een zeer geslaagde middag en avond. (AM)

Meer informatie vindt u op : www.dementieintheater.nl