Gemeentelijke organisatie moet slag maken

“De teugels moeten strakker aangetrokken worden”, is in één zin de samenvatting van waarnemend burgemeester Gerard van den Hengel als het gaat om de ingrijpende, organisatorische veranderingen die in het gemeentehuis momenteel in gang worden de gezet onder de noemer ‘de basis op orde’. Aanleiding voor de operatie was het feit dat het de gemeentelijke organisatie maar niet lukte om de jaarrekening op tijd aan te leveren. Er waren in de loop der jaren diverse redenen voor, maar een extern bureau constateerde dat er niet alleen iets viel te verbeteren op de financiële afdeling, maar dat er ook nodig iets moest gebeuren aan de processen en de controle daarop in de hele organisatie.

Concrete acties

Een wake-up call voor de gemeente en een uitdaging waar nu flink de tanden in wordt gezet. “Een grote en ingrijpende operatie”, hield Van den Hengel de gemeenteraad dinsdagavond tijdens een extra informatiebijeenkomst voor. “Maar we hebben er vertrouwen in dat we het over een andere boeg kunnen gooien.”

Het algemene beeld, dat nu ook door een tweede adviesbureau is bevestigd, is dat de gemeente Borne het heel goed doet op het gebied van gerichtheid op de samenleving, maar een stap heeft te zetten op beheersing en verantwoording van publieke middelen. Daarvoor zijn concrete acties nodig, geformuleerd in een ‘programmaplan duurzame control’, dat de focus legt op de interne bedrijfsvoering. Voor de ambtenaren in het gemeentehuis kan de reorganisatie een verandering van takenpakket en bevoegdheden betekenen. Een managementlaag is inmiddels geschrapt en er zal meer ingezet worden op sterke teams, die duidelijk moeten weten wat ze zelf kunnen doen en wanneer er moet worden opgeschaald.

Kosten

Bij het veranderproces horen ook kosten. Nog niet helemaal duidelijk hoeveel, maar het zal minimaal meer dan zes ton zijn. “In hoeverre kunnen we dat verantwoorden?”, vroeg Bert Oude Lansink (CDA) zich dinsdagavond af. De gemeente zit momenteel bepaald niet ruim in de slappe was en moeilijke keuzes over uitstel dan wel schrappen van plannen zitten eraan te komen. “Het is veel geld vanuit de burger gezien, maar als je een slag van deze omvang wilt maken, dan zijn dat hele normale bedragen”, legt Van den Hengel tijdens het persgesprek de volgende dag uit. “Vergeet niet dat er jaren niet in de organisatie is geïnvesteerd omdat men koerste op het Twentebedrijf, dat uiteindelijk niet doorging.”

Betere sturing, adequate gegevens

En juist nu is het extra belangrijk om goed zicht te hebben op de financiële stromen. Wethouder Martin Velten: “We kampen nu met een enorm tekort, mede vanwege de onzekerheden in het sociaal domein, waar heel veel gemeenten mee worstelen. Je wilt op ieder moment weten hoe je ervoor staat en daarvoor heb je adequate gegevens nodig.” In het verleden kwam het voor dat de gegevens vlak voor de jaarrekening nog moesten worden verzameld vanuit de organisatie en er niet zelden ineens verrassingen opdoken. Soms was het niet duidelijk wie nu precies waar over ging en waar budgetverantwoordelijkheid lag. Lastig sturen. Het moet tot het verleden gaan behoren.

Gerard van den Hengel: “Ik zie het ook als een kans voor Borne. Als ik hier wegga, dan wil ik op dit gebied mooie resultaten hebben bereikt. (AJ)