Eindconclusies BornePanel

Het Borns Onderzoek Platform deed onderzoek naar het BornePanel, de burgerpeiling die sinds 2017 bestaat en waaraan ongeveer 700 mensen in Borne, Hertme en Zenderen deelnemen. Het is één van de instrumenten die de gemeente gebruikt om burgerparticipatie vorm te geven en er zijn in de afgelopen jaren zo’n 20 enquêtes uitgezet. Voldoet het BornePanel aan de doelstellingen? Zijn de uitkomsten betrouwbaar en wat doet de gemeente er eigenlijk mee?

Er is sprake van een toenemende behoefte vanuit burgers om ‘mee te doen’ (zie bijvoorbeeld de reacties op BorneBoeit). Burgers vinden het leuk om mee te doen, willen graag hun mening geven over onderwerpen die in de politiek spelen. Ook vanuit de raad is er een toenemende behoefte om de mening van de inwoners -snel- te peilen. Maar is het BornePanel een goed instrument? Uit onze peiling bleek dat inwoners het belangrijk vinden dat er een burgerpanel is, maar minder tevreden zijn over wat de gemeente met de resultaten doet. Over het algemeen krijgt de gemeente een onvoldoende voor de manier waarop zij burgerparticipatie vormgeeft.

Weinig concrete doelen

Technisch gezien voldoet het BornePanel aan de eisen die daar wetenschappelijk aan kunnen worden gesteld. De resultaten zijn voldoende betrouwbaar. Een duidelijke visie lijkt echter niet ten grondslag te liggen aan het gebruik van het BornePanel. De uitgangspunten in het collegevoorstel van 2015, ‘inspelen op wat er in de gemeenschap leeft’, ‘structurele samenwerking’ en ‘dialoog met de maatschappij’, zijn weinig concreet. Onduidelijk blijven vaak ook de doelen van de verschillende enquêtes.

Openlijke twijfel

Aan het BornePanel als instrument worden uiteenlopende kwalificaties toegekend. Zo komt het voor dat ambtenaren of leden van de gemeenteraad de resultaten van het BornePanel in twijfel trekken of worden er vraagtekens gezet bij de onafhankelijkheid en betrouwbaarheid van het panel. Soms lijkt het of men de uitkomsten omarmt als het uitkomt en terzijde legt als het niet in het straatje past.

Opvolging van resultaten

Het BOP-team heeft een lijst met 16 uitkomsten uit vijf verschillende peilingen aan de gemeente Borne voorgelegd en gevraagd wat de gemeente met deze uitkomsten heeft gedaan. De politieke opvolging is sterk uiteenlopend, waarbij het ook niet duidelijk is waarom bepaalde resultaten wel opvolging krijgen en andere resultaten juist niet.

Drie voorbeelden:

• In de factsheet ‘Peiling onderhoud openbare ruimte en kapvergunningen’ heeft 44 procent van de burgers aangegeven het belangrijk te vinden dat er een lijst komt met bijzondere bomen die een hoge beschermstatus hebben. Volgens de gemeente is er een lijst met bijzondere bomen die een hogere beschermstatus hebben. Na invoering van het nieuwe beheerpakket, zal worden beoordeeld of de lijst ook digitaal benaderbaar is voor inwoners, zegt de gemeente.
• Het is niet duidelijk of die lijst er is gekomen naar aanleiding van deze peiling, of dat de lijst al bestond. En dat ‘zal worden beoordeeld of de lijst ook digitaal benaderbaar wordt’ is een weinig concrete uitspraak.
• In de factsheet ‘Hoe zou de Gemeente Borne haar geld moeten investeren?’ is een uitkomst dat de gemeente moet bezuinigen op het moderniseren en uitbreiden ‘t Wooldrik.
• Dit dossier is teruggebracht naar de gemeenteraad en hier is vervolgens anders over besloten. Het resultaat van het BornePanel is niet opgevolgd, inmiddels is de uitbreiding van ’t Wooldrik in volle gang.
• In de factsheet ‘Vuurwerkpeiling BornePanel’ heeft 98 procent van de respondenten aangegeven voor streng straffen van vandalisme of illegaal vuurwerk te zijn en 61 procent was voorstander van het invoeren van vuurwerkvrije zones. De gemeente heeft aangegeven dat politie en boa’s de afgelopen jaren extra hebben ingezet op illegaal vuurwerk. Verdachten zijn via het reguliere strafrecht aangepakt met bijbehorende straffen. De gemeente heeft een aantal vrijwillige vuurwerkvrije zones ingesteld. Leerlingen van het Twickelcollege dachten hierbij mee.
• Ondanks dat het niet concreet is gemaakt dat de inzet van politie en boa’s een gevolg is van de peiling, lijkt het erg wel sterk op dat deze uitkomst in de praktijk een concrete opvolging heeft gekregen.
• In de enquête werd het idee van ‘vrijwillige’ vuurwerkvrije zones niet genoemd. De gemeente geeft aan dat het de leerlingen van het Twickel waren die deze optie hebben geopperd. Een rechtstreekse vertaling van de enquête-uitkomst kan het niet zijn, omdat vrijwillige vuurwerkvrije zones wel iets anders is dan verplichte vuurwerkvrijzones, waar de respondenten mogelijk van uit zijn gegaan.

Eindconclusies

• Het BornePanel draagt bij aan burgerparticipatie, maar is zeker niet het enige instrument dat de gemeente kan inzetten om dat doel te bereiken.
• Burgerparticipatie in Borne krijgt van de deelnemers aan onze (niet-representatieve) peiling een onvoldoende. Er is dus werk aan de winkel voor de gemeente om dit te verbeteren.
• Onderzoekstechnisch is het BornePanel betrouwbaar en geschikt om de mening van de Bornse burgers in kaart te brengen waarbij de wetenschappelijke borging door Kennispunt Twente goed is.
• Openlijke twijfel aan het BornePanel door politici is niet terecht en indien die twijfel er wel zou zijn moet dit niet geuit worden naar aanleiding van een concreet onderzoek.
• De precieze werking van het panel kan beter worden uitgelegd.
• In de onderzoeken (de introductie) én in de rapportages, zou de politieke opvolging duidelijker, concreter en SMART moeten worden geformuleerd.
• De gemeente moet duidelijk zijn over wat er met de resultaten van een peiling gaat gebeuren (vooraf) én wat er achteraf ook mee gedaan is.
• Indien de gemeente de resultaten verkeerd of onvoldoende gebruikt, dan kan het BornePanel averechts werken en juist zorgen voor een grotere kloof tussen politiek en maatschappij.

Het volledige rapport over het BornePanel is hier te lezen

Meer over BOP